Czas naprawdę szybko płynie. Jakbyście nie zauważyli, minął już ponad rok od premiery RTX 4090. Ta najwydajniejsza karta zielonych zadebiutowała pod koniec października 2022. Przez ten czas jednak sporo się zmieniło. Początkowo przecież za GeForce musieliśmy płacić nawet ponad 10000 zł. Na szczęście później karty sporo potaniały, choć niestety teraz znów pojawiają się problemy z ich dostępnością. Postanowiłem sprawdzić, jak wypada RTX 4090 rok po swojej premierze i czy dalej byłbym w stanie “sprzedać nerkę”, by kupić tę kartę.
Do testów otrzymałem dość oryginalnego GeForce od Palita. Model Game Rock RTX 4090 na pewno wyróżnia się na tle konkurencji pod względem wyglądu. Czy czymś jeszcze zaskoczy mnie autorska konstrukcja tego Taiwańskiego producenta? Pora się przekonać!
Coś dla miłośników RGB – oryginalny wygląd Palit GeForce RTX 4090 GameRock OC?
Przywykłem już, że kartony najwydajniejszych konstrukcji często są wręcz ogromne. Nie inaczej jest w przypadku karty od Palita. Sama karta RTX 4090 Game Rock OC również nie należy do najmniejszych. Jej wymiary to 329.4 x 137,5 x 71,5 mm. W celu zapobiegnięciu wyginania PCB producent zastosował metalowy backplate oraz specjalną ramkę usztywniającą. Mimo wszystko zważywszy na wagę konstrukcji (ponad 2 KG), możemy się cieszyć, że producent zdecydował się na dodanie do zestawu specjalnej podpory. Nie będzie niespodzianką, jak powiem, że główną przyczyną takich rozmiarów i wagi karty Palita jest ogromny radiator, który przecież za zadanie ma schłodzić rdzeń RTX 4090.
Konstrukcja chłodzenia składa się z opatentowanych przez Palita heatpipe’ów w kształcie podwójnej litery U. Za rozpraszanie ciepła odpowiadają trzy 90 mm wentylatory GALE HUNTER. Jak podaje producent, wszystkie posiadają specjalnie zakrzywione końcówki łopatek, dzięki temu skupiają strumień powietrza tak, aby zapobiec tworzeniu się dodatkowych wirów. Dodatkowo zostały wyposażone w podwójne łożyska kulkowe, co powinno przełożyć się zarówno na ich dłuższą żywotność, jak i poziom generowanego hałasu. Nie zrezygnowano również z technologii 0-dB TECH, czyli trybu pracy chłodzenia pół-pasywnego, załączając wentylatory dopiero po przekroczeniu 50°C.
Cała obudowa wentylatorów przyozdobiona jest przezroczystym plastikiem, imitującym swoją budową kryształ. Zapewne w ten sposób producent chciał nawiązać do nazwy Game Rock. Stylistyka odważna i oryginalna, choć wiadomo, że nie każdemu przypadnie ona do gustu. Trzeba jednak nadmienić, że cała obudowa jest dużo ciemniejsza niż np. w RTX serii 3000, co pozytywnie wpływa na wrażenia wizualne. Dodatkowo konstrukcja jest podświetlana adresowalnymi diodami, którymi możemy sterować poprzez oprogramowanie ThunderMaster. Dodatkowo podłączając złącze LED na karcie graficznej do uniwersalnego złącza 3PIN ARGB (za pomocą dołączonego kabla) można nim również sterować za pomocą oprogramowania np. naszej płyty głównej, czy synchronizować oświetlenie obudowy z kara.
Sercem karty graficznej jest procesor graficzny NVIDIA AD102-300-A1. Rdzeń został wykonany w fabrykach TSMC i wykorzystuje najnowszy proces litograficzny 4N. Zawiera 16384 jednostki cieniujące (CUDA), 176 jednostek ROP i 192 jednostki TMU. Karta posiada 512 rdzenie Tensor, które wspomagają działanie aplikacji wykorzystujących uczenie maszynowe. Sama technologia NVIDII DLSS korzysta właśnie z takiego rozwiązania w celu poprawy jakości wyświetlanego obrazu. Pamiętajmy też, że wyłącznie karty GeForce RTX serii 4000, są kompatybilne z 3 odsłoną technologią Super Samplingu od zielonych, a dokładnie umożliwiają skorzystanie z pomocy generatora klatek. Śledzenie promieni w czasie rzeczywistym – Ray Tracing – jest realizowane przez dedykowane 128 rdzeni RT trzeciej generacji.
Karta posiada 24 GB pamięci GDDR6X. Układy pamięci produkcji Microna zostały zaprojektowane do pracy z efektywną częstotliwością wynoszącą 21 000 MHz. Do zasilania konstrukcja Palita wykorzystuje 16-pinowe złącze PCIe 5.0, nazywane również 12 VHPWR. Na szczęście, w zestawie jest przejściówka, pozwalająca wykorzystać cztery standardowe 8-pinowe wtyczki PCIe. Taka konfiguracja jest w stanie zapewnić nawet 600 W.
- To może Cię zainteresować: Tego RTX 4090 u nas nie kupisz… i dobrze…
Jednak w przypadku karty Palita zastosowano ograniczenie z poziomu BIOS do 450 W, z możliwością podbicia tej wartości przez oprogramowanie do 500 W. Decyzja o nieudostępnieniu pełnych 600 W, jest zapewne spowodowane konstrukcją sekcji zasilania. Inżynierowie z Palita postawili na “tylko” 16-fazowy układ wykorzystujący 50 A przetworniki mocy DrMOS. Nie jest to najwydajniejsza konfiguracja, z jaką miałem do czynienia, jednak jest jak najbardziej zgodna z zalecaniami NVIDII.
Nasza platforma testowa
- PROCESOR: AMD Ryzen 9 7950X
- PŁYTA GŁÓWNA: AsRock X670E Taichi
- RAM: G.Skill Trident Z5 Neo 32 GB 6000 CL30
- DYSK: Goodram IRDM 1TB PRO, Kingston Fury Renegade 2 TB
- ZASILACZ: be quiet! Dark Power PRO 12 1500 W 80+ Titatnium
- CHŁODZENIE: Custom LC 360 mm Dual RAD
Palit GeForce RTX 4090 GameRock OC – testy
Każdy z testów został przeprowadzony trzykrotnie, a na wykresach przedstawiane są średnie uzyskane wartości. Z racji na cenę oraz przeznaczenie testowanej karty graficznej, postanowiłem przedstawić wyniki tylko w dwóch rozdzielczościach 1440p oraz 2160p.
Testy 3D rozpoczniemy od sprawdzenia wydajności w pakiecie benchmarków 3DMark. Teoretycznie jedynymi testami syntetycznymi 3DMark niezależnymi od procesora są Port Royal i Speed Way. Sprawdzają one również wydajność układów w obliczeniach śledzenia promieni (Ray Tracing). Wyniki z testów Time Spy oraz Fire Strike w ustawieniach Extreme pokazują tylko rezultat osiągany przez samą kartę graficzną — tak zwany „GPU Score”.
Na ustawieniach standardowych model od Palita wypada pod względem wydajności tak, jak można było przypuszczać – niemal identycznie, jak przetestowane wcześniej przeze mnie RTX’y 4090. W przypadku większości tytułów różnice nie są wielkie i wynoszą ok. 2%. Te mogą wynikać po części, z zastosowania nowszych sterowników, jak i różnych limitów mocy poszczególnych konstrukcji. Jednak w dalszej perspektywie nie ma to w ogóle znaczenia. W każdym tytule realna różnica pomiędzy kartami często wynosi średnio zaledwie kilka klatek.
Płynna rozgrywka z w grach z Path Tracingiem – to możliwe?
Postanowiłem jeszcze sprawdzić jak wypada RTX 4090 w grach obsługujących Path Tracing, czyli pełne śledzenie promieni. Mowa oczywiście o drugiej odsłonie przygód Alan’a Wake oraz Cyberpunk 2077. Cóż, nawet w przypadku tak mocnej karty graficznej, jak RTX 4090 musimy wspomagać się DLSS (ustawionym ja preset jakość), a przede wszystkim generatorem klatek.
Jednak dzięki temu nawet przy najwyższych ustawieniach graficznych możemy liczyć na płynną rozgrywkę w rozdzielczości 4K w prawie 80 klatkach na sekundę. Dla porównania RTX 4080 ledwo osiąga okolice 50 FPS zarówno w Alan Wake II, jak i Cyberpunk 2077 mimo również włączonej opcji generatora klatek i to przy niższej jakości detali (DLSS w trybie wydajność).
PROMOCJA
Najtańszy RTX 4090 na rynku
INNO3D GEFORCE RTX 4090 X3 OC 24GB to kompilacja zaawansowanych rozwiązań, które tworzą doskonałe środowisko dla wytrawnych graczy. Dostępna w najniższej ofercie na rynku karta graficzna od NVIDIA zapewni komfort podczas nawet najbardziej wymagających sprzętowo wirtualnych zmagań.
Oprogramowanie, podkręcanie i temperatury
Do zarządzania kartą graficzną producent udostępnia wspomniane już narzędzie o nazwie ThunderMaster. Program posiada prosty interfejs, wystarczający do “domowego” podkręcania, sterowania systemem chłodzenia czy podświetleniem karty.
Oczywiście cały proces podkręcania karty graficznej możemy wykonać w dowolnym, preferowanym przez nas programie. Warto zaznaczyć, że domyślna wartość zegara boost na ustawieniach domyślnych oscyluje w okolicach 2800 MHz. Biorąc pod uwagę pobór energii sięgający często okolicach maksymalnych wartości TDP karty, czyli 450 Watów, miłym zaskoczeniem są temperatury. Te nie przeoczają nawet 75°C. Dodatkowo wentylatory również nie wchodziły na wyższe obroty, co dawało nadzieje na uzyskanie przyzwoitych wyników pod OC.
Niestety największym ograniczeniem będzie, standardowo jak dla wszystkich kart z rodziny Ada Lovalace, napięcie zasilania rdzenia, jak i temperatura. NVIDIA domyślnie blokuje możliwość sterowania parametrami zasilania karty już od kilku generacji.
Mimo takich ograniczeń byłem w stanie przekroczyć pułap 28 tys. pkt w teście 3DMarku Port Royal. Oznacza to, że niewiele zabrakło, bym pobił swój najlepszy rezultat, uzyskany na niemal 3000 zł droższej karcie od Hall of Fame KFA2 (28328 pkt). Maksymalnie osiągnąłem + 140 MHz na rdzeniu, co przełożyło się na zegar boost wynoszący 2945 MHz. Pamięci GDDR6x były w stanie pracować z częstotliwością efektywną 23 000 MHz (+1450 MHz).
Dodatkowo udało mi się oddać kilka wyników do Country Cup platformie HWBot . Może nie są to najlepsze rezultaty w swoich kategoriach, jednak dzięki nim byliśmy w stanie jako nasz kraj uzyskać, choć odrobinę finalne wyższą lokatę. Finalnie Polska zajęła 5 miejsce. Wyprzedziły nas ekipy z Australi, USA, Francji oraz Kandy. W przyszłym roku na pewno powalczymy o wyższą lokatę.
Kupujcie, zanim zniknie z półek sklepowych
Palit GeForce RTX 4090 GameRock to wydajna i bardzo cicha karta graficzna. Na pewno wyróżnia się na tle konkurencji pod względem swojego wyglądu i, jak pokazały nasz testy, możliwości na przetaktowywanie. Jeżeli szukacie najwydajniejszej karty dostępnej, na rynku to dobrze trafiliście, jednak pospieszyć z decyzją zakupową.
O ile testowany model jeszcze na początku września temu mogliśmy zakupić nawet poniżej 8000 zł, to dziś przyjdzie nam zapłacić niemal 1000 zł więcej. Nie jest też powiedziane, że w niedługim czasie RTX 4090 całkowicie nie znikną z rynku, za sprawą przepychanek między amerykańskim a chińskim rządem. Chcąc zdarzyć przed embargiem eksportowym, NVIDIA przerzuca tysiące swoich najwydajniejszych GeForce do kraju środka. Powoduje to jednak braki na pozostałych rynkach.
Biorąc pod uwagę plotki, które słyszymy od początku roku o ograniczeniu produkcji i skupieniu się na segmencie AI, finalnie może to doprowadzić do braków tych kart na niektórych rynkach. Byłaby to niewyobrażalną stratą dla największych entuzjastów. Nie ma się bowiem co oszukiwać, karty RTX 4090 są właśnie kierowane do nich, ewentualnie dla osób wykorzystujących je do pracy, choć to temat na zupełnie inny artykuł.
Postanowiłem wyróżnić konstrukcję Palit RTX 4090 GameRock OC i przyznać jej odznaczenia:
